پاسخ به سوالات متداول چک

پاسخ به سوالات متداول چک آنی بازار: سوالات متداول در حوزه نحوه وصول چک بر طبق قانون جدید، برگشت چک و محرومیت های ناشی از آن همچون مسدودسازی حساب صادرکنندگان چک برگشتی منتشر گردید


به گزارش آنی بازار به نقل از فارس، به نقل از بانک مرکزی، قانون صدور چک در فروردین سال 1400 برای آخرین مرتبه اصلاح شده است. اصلاح قانون صدور چک با هدف پشتیبانی از ذینفعان چک، حداکثر امکان را برای وصول چک در مراحل مختلف مدنظر قرار داده است.
براساس این قانون، موجودی حساب جاری فرد صادرکننده چک و سایر حساب های فرد نزد بانک عهده، به تقاضای دارنده چک قابل برداشت است و در صورتیکه موجودی تمامی حساب های فرد نزد بانک صادرکننده دسته چک نتواند مبلغ چک را تامین کند، چک به میزان مبلغ کسری، برگشت خورده و اقدامات تنبیهی ازجمله مسدودسازی وجوه حساب های فرد صاحب حساب و امضاکننده چک نزد شبکه بانکی به میزان مبلغ کسری چک در نظر گرفته می شود.
پرسش: در صورتیکه موجودی حساب صادرکننده چک نزد بانک کمتر از مبلغ چک باشد چگونه عمل می شود؟
پاسخ: در این صورت به تقاضای دارنده چک، بانک مکلف است، مبلغ موجودی در حساب را به دارنده چک بپردازد و دارنده با قید مبلغ دریافت شده پشت چک، آنرا به بانک تسلیم کند. بانک مکلف است، بنا به درخواست دارنده چک برای باقی مانده چک گواهینامه عدم پرداخت صادر کند.
برای مثال اگر شخصی چکی به مبلغ 100 میلیون ریال کشیده باشد و موجودی حساب جاری ایشان 70 میلیون ریال باشد، بانک به تقاضای دارنده چک مکلف است، مبلغ 70 میلیون ریال را برداشت کرده و به ذینفع پرداخت کند. برای باقی 30 میلیون ریال نیز گواهی نامه عدم پرداخت صادر کند.
پرسش: آیا می توان از سایر حساب های صادرکننده چک در بانک عهده مبلغ کسری چک را تامین کرد؟
پاسخ: بله. در صورت کسری موجودی حساب جاری صادرکننده چک نزد بانک، مبلغ مورد نظر از سایر حساب های شخص در همان بانک به ترتیب اولویت از حساب قرض الحسنه پس انداز، حساب سرمایه گذاری کوتاه مدت و حساب سرمایه گذاری بلندمدت برداشت شده و به ذینفع چک پرداخت می شود. 
برای مثال اگر شخصی چکی به مبلغ 100 میلیون ریال کشیده باشد و موجودی حساب جاری ایشان، 20 میلیون ریال باشد و در سایر حساب های خود ( قرض الحسنه پس انداز، حساب سرمایه گذاری کوتاه مدت و حساب سرمایه گذاری بلندمدت) در همان بانک A نیز مبلغ 50 میلیون ریال داشته باشد، بانک مکلف است علاوه بر برداشت موجودی 20 میلیون ریال در حساب جاری، 50 میلیون ریال موجود در سایر حساب های شخص را نیز برداشت کرده و به ذینفع چک تحویل نماید. برای باقی 30 میلیون ریال نیز گواهی نامه عدم پرداخت صادر کند.
پرسش: چرا در بعضی مواقع شعب بانکها به این تکلیف عمل نمی کنند؟
پاسخ: ذینفعان چک باید توجه داشته باشند بر طبق ماده ۵ قانون اصلاح قانون صدور چک، در صورتیکه موجودی حساب صادرکننده چک نزد بانک کمتر از مبلغ چک باشد، به تقاضای دارنده چک بانک مکلف است مبلغ موجودی در حساب را به دارنده چک بپردازد. بدین سبب دارندگان چک باید این مساله را از شعبه درخواست کنند. 

پرسش: اگر مشتری تامین وجه چک صادره اش را از تمام حسابها در بانک خود تایید نکرده باشد، آیا بانک مجاز به برداشت وجه چک از سایر حساب هاست؟ 
پاسخ: بله. طبق دستورالعمل حساب جاری، همچون مواردی که باید در قرارداد حساب جاری درج شود، تکلیف بانک به پرداخت وجه چک از محل موجودی قابل برداشت سایر حساب ها (به ترتیب مقرر در بندهای مذکور)، در صورت کافی نبودن موجودی حساب جاری صادرکننده می باشد. در حقیقت در صورت عدم تایید این مساله توسط مشتری بانک، قرارداد حساب جاری منعقد نمی گردد.

پرسش: در صورت برگشت چک چه محرومیت هایی برای صادرکنندگان اعمال می شود؟ 
پاسخ: در قانون جدید چک، پس از ثبت غیرقابل پرداخت بودن یا کسری مبلغ چک در سامانه یکپارچه بانک مرکزی، این سامانه مراتب را بصورت برخط به تمام بانکها و مؤسسات اعتباری اطلاع می دهد. بعد از گذشت بیست و چهار ساعت، تمام بانکها و مؤسسات اعتباری حسب مورد مکلفند تا آن زمان که از چک برگشتی رفع سوء اثر نشده است، محدودیت های زیر را نسبت به صاحب حساب و امضاکننده چک برگشتی اعمال کنند:
الف- عدم امکان افتتاح هرگونه حساب و صدور کارت بانکی جدید؛ حتی صدور المثنی/ تمدید تاریخ اعتبار کارت/ کارت اعتباری و تسهیلات خرد
ب- مسدود شدن وجوه تمام حساب ها و کارت های بانکی و هر مبلغ متعلق به صادرکننده که تحت هر عنوان نزد بانکها یا مؤسسات اعتباری موجود است به میزان کسری مبلغ چک؛ 
ج- عدم پرداخت هرگونه تسهیلات بانکی یا صدور ضمانت نامه های ارزی یا ریالی؛
د- عدم گشایش اعتبار اسنادی ارزی یا ریالی.

پرسش: محدودیت های برگشت چک برای چه کسانی اعمال می شود؟
پاسخ: تمامی محدودیت های فوق برای صاحب حساب و امضاکننده چک برگشتی در نظر گرفته می شود.

پرسش: آیا حساب های صادرکنندگان چک برگشتی مسدود می شود؟
پاسخ: خیر. حساب مسدود نمی گردد بلکه مبالغ موجود در حساب های صادرکننده چک برگشتی به میزان مبلغ کسری چک مسدود می شود.

پرسش: کدام حساب های صادرکننده چک برگشتی نزد کدام بانکها مسدود می شود؟
پاسخ: دراین زمینه دو اولویت وجود دارد: انتخاب بانک یا موسسه اعتباری و انتخاب حساب
اولویت مسدود شدن وجوه حساب ها با بانکها و موسسات اعتباری خواهد بود که مجموع موجودی حساب های سپرده متناظر (ریالی یا ارزی) صادرکننده چک نزد آنها بالاترین رقم باشد. همین طور درباب نحوه انتخاب حساب های صادرکننده چک، اولویت به ترتیب با حساب های سپرده سرمایه گذاری کوتاه مدت، سپرده سرمایه گذاری بلندمدت، سپرده قرض الحسنه پس انداز و سپرده قرض الحسنه جاری صادرکننده چک است.

پرسش: مسدودسازی وجوه در حساب های افراد پس از برگشت چک در چه زمانی انجام می شود؟
پاسخ: در حال حاضر بعد از گذشت بیست و چهار ساعت از ثبت غیرقابل پرداخت بودن یا کسری مبلغ چک در سامانه یکپارچه بانک مرکزی، وجوه حساب های افراد به میزان مبلغ کسری چک مسدود می شود. در حقیقت مهلت ۲۴ ساعته توسط قانونگذار برای تامین موجودی حساب چک پیش از اعمال اقدامات تنبیهی در نظر گرفته شده است.

پرسش: بعد از برگشت چک و مسدود شدن وجوه، مازاد مبالغ موجود در حساب های صادرکننده چک برگشتی قابل برداشت است؟
پاسخ: بله. در حقیقت مبالغ موجود در حساب های افراد صادرکننده چک برگشتی به میزان مبلغ کسری چک مسدود می شود. برای مثال اگر چک شخصی به مبلغ ۱۰۰ میلیون ریال در بانک A برگشت بخورد، مبالغ موجود در حساب های وی در سایر بانکها مجموعا به مبلغ ۱۰۰ میلیون ریال مسدود می شود. در این صورت مازاد موجودی حساب فرد قابل برداشت است و شخص می تواند از آن مبلغ استفاده نماید. 

پرسش: محرومیت های ناشی از چک برگشتی در چه مواردی اعمال نمی شود؟
پاسخ: در مواردی که یکی از دلیلهای برگشت چک شامل ماده ۱۴ قانون اصلاح قانون صدور چک باشد این محرومیت ها اعمال نمی گردد. چک های مشمول ماده ۱۴ چک هایی است که صادرکننده چک یا ذینفع یا قائم مقام قانونی آنها با تصریح به اینکه چک مفقود یا سرقت یا جعل شده و یا بوسیله کلاهبرداری یا خیانت در امانت یا جرائم دیگری تحصیل گردیده می تواند کتباً دستور عدم پرداخت وجه چک را به بانک بدهد. بانک بعد از احراز هویت دستور دهنده از پرداخت وجه آن خودداری خواهدنمود و در صورت ارائه چک بانک گواهی عدم پرداخت را با ذکر علت اعلام شده صادر و تسلیم می نماید.

پرسش: رفع مسدودی وجوه حساب بعد از برگشت چک چگونه انجام می شود؟
پاسخ: رفع مسدودی وجوه حساب شخص منوط به رفع سوءاثر از سوابق چک های برگشتی است.

پرسش: رفع سوءاثر از سوابق چکهای برگشتی اشخاص با چه روش هایی ممکن است؟
پاسخ: بر اساس قانون صدور چک و قانون اصلاح قانون صدور چک مصوب سال 1397 و بخشنامه های صادره بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، تمام امور مربوط به رفع سوءاثر از چک های برگشتی اشخاص بوسیله شعب و واحدهای تابعه بانکها و بصورت ذیل امکانپذیر است:
ـ واریز کسری مبلغ چک به حساب جاری نزد بانک عهده و ارائه درخواست مسدودی به مدت یک سال:
ـ ارائه لاشه چک برگشتی: مشتری لاشه چک برگشتی را به بانک ارائه و بانک در قبال آن به وی رسید تحویل می کند. 
ـ ارائه رضایت نامه محضری دارنده (ذی نفع) چک به بانک
ـ ارائه نامه رسمی از مرجع قضائی یا ثبتی ذی صالح در خصوص اتمام عملیات اجرائی درباب چک. 
ـ ارائه حکم قضایی در خصوص برائت ذمه صاحب حساب درباب چک.
ـ سپری شدن مدت سه سال از تاریخ صدور گواهینامه عدم پرداخت مشروط به عدم طرح دعوای حقوقی یا کیفری درباب چک توسط دارنده.

پرسش: نحوه اطلاع رسانی مسدودی وجوه حساب های صادرکننده چک برگشتی به چه صورت است؟
پاسخ: پس از برگشت چک و مسدودسازی حساب مراتب در اینترنت بانک، موبایل بانک و... به اطلاع صادرکننده چک می رسد. همین طور پیامکی حاوی اطلاعات  مسدودسازی  وجوه حساب ناشی از برگشت چک برای صادرکننده توسط بانک مربوطه ارسال می شود. 

پرسش: نحوه اطلاع رسانی در زمان رفع مسدودی به چه صورت است؟
پاسخ: بعد از رفع سواثر از چک برگشتی و انجام پروسه رفع مسدودی،  مراتب در اینترنت بانک و موبایل بانک به اطلاع فرد خواهد رسید. همین طور پیامک اطلاع رسانی توسط بانک مربوطه درباب رفع مسدودی نیز به انضمام اطلاعات لازم (حاوی مبلغ، حساب و بانک مربوطه) برای فرد ارسال می شود.

پرسش: آیا امکان استعلام مبالغ مسدود شده حسابها بابت چک برگشتی وجود دارد؟
پاسخ: صادرکنندگان و ذینفعان چک برگشتی می توانند با مراجعه به سایت بانک مرکزی به آدرس www.cbi.ir، در قسمت پانوشت وب سایت (https: //www.cbi.ir/InquiryMahCheque/23586.aspx)، از بخش «استعلام مبالغ مسدود شده حسابها بابت چک برگشتی» از مبالغ مذکور آگاهی یابند.
صادرکنندگان و ذینفعان چک برگشتی بعد از مراجعه به صفحه فوق الذکر و با وارد کردن اقلام اطلاعاتی شامل کد ملی یا شماره تلفن همراه صاحب حساب/امضاکننده/ذینفع، می توانند از دو شیوه «اطلاعات چک» و «کد رهگیری چک برگشتی» نسبت به استعلام مبالغ مسدود شده حسابها بابت چک برگشتی اقدام نمایند.
پرسش: اطلاعات ارائه شده در صفحه استعلام مبالغ مسدودشده حساب بابت چک برگشتی شامل چه مواردی است؟
پاسخ: در این صفحه اطلاعاتی شامل شناسه حکم، شماره شبا حساب، مبلغ مسدودشده، تاریخ های مسدودی و رفع مسدودی و وضعیت فعلی حساب ارائه می شود. وضعیت های حساب شامل مسدودشده (وجه مربوطه غیر قابل برداشت می باشد)، رفع مسدودشده (وجه مربوطه قابل برداشت توسط صاحب حساب می باشد) و یا درحال انجام عملیات (در حال پیگیری رفع مسدودی توسط بانک مربوطه) است.
پرسش: آیا ذینفع چک می تواند بعد از مسدودی مبلغ کسری چک، مبلغ را از بانک طلب کند؟
پاسخ: خیر. این مساله نیازمند پروسه قضایی و حکم دادگاه است. دارنده چک برگشتی می تواند با در دست داشتن گواهی عدم پرداخت به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی قوه قضاییه مراجعه و صدور اجراییه از دادگاه را درخواست کند.




منبع:

1401/05/20
12:19:26
5.0 از 5
346
تگهای خبر: ارز , اقتصاد , بانك , بانك مركزی
این مطلب آنی بازار را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان آنی بازار در مورد این مطلب
نظر شما در مورد این مطلب
نام:
ایمیل:
نظر:
سوال:
= ۵ بعلاوه ۲
anibazar.ir - حقوق مادی و معنوی سایت آنی بازار محفوظ است

آنی بازار

بازار خرید و فروش